Aardappelen telen met niet-kerende grondbewerking

Onderzoeksinstituut: Wageningen UR

Locatie: Lelystad, Valthermond en Vredepeel

Periode: van 2009 tot 2019

Gefinancierd door: BO-Akkerbouw

Status onderzoek: Afgerond

Bodemsoort: Zavel-, zand- en dalgrond

Betrouwbaarheidsscore:

Toelichting bekijken

Ja(a)r(en) van onderzoek:

Statistische onderbouwing:

Onderzoek is statistisch onderbouwd.

Herhalingen:

Betrouwbaarheidsscore onderbouwing

Onderzoek uitgevoerd met statistische onderbouwing, over meerdere jaren en in herhalingen. Onderzoek is zeer betrouwbaar.

Deze leidraad biedt een aanpak hoe je aardappelen kan telen met niet-kerende grondbewerking (NKG) op verschillende grondsoorten. Uit langetermijnexperimenten blijkt dat er met NKG een gelijke aardappelopbrengst is te halen. Afhankelijk van de grondsoort zijn er verbeteringen in de bodemkwaliteit waargenomen.

Conclusies

Aardappelopbrengst bij NKG op alle grondsoorten gelijk of licht positief t.o.v. ploegen.
Er zijn geen grote machinale aanpassingen nodig om NKG toe te passen bij de aardappelteelt.
De voordelen van NKG zijn pas na een aantal jaren zichtbaar, dus bouwplan breed toepassen.
NKG wordt in iedere bedrijfssituatie anders toegepast en is dus lastig te kopiëren.

Samenvatting

Onderzoek in langetermijn-experimenten

Langetermijn-experimenten zijn vanaf 2009 aangelegd in Lelystad (zavelgrond), Vredepeel (zandgrond) en Valthermond (dalgrond).Niet-kerende grondbewerking (NKG) wordt vergeleken met de standaard grondbewerking (ploegen bij zavel- en zandgrond, spitten bij dalgrond). Voor de uitvoering zijn verschillende grondbewerkingen gehanteerd, deze zijn per systeem weergegeven in tabel 1.

Opbrengst

De aardappelopbrengsten bij NKG zijn op alle grondsoorten gelijk aan die van de standaard grondbewerking. In enkele gevallen geeft NKG zelfs een significant hogere opbrengst.

Overige voordelen

Afhankelijk van de grondsoort verbeteren verschillende aspecten van de bodemkwaliteit zich bij de toepassing van NKG. Zoals opbouw van organische stof in de toplaag (alle grondsoorten) en lagere erosiegevoeligheid, betere waterhuishouding en bodembiodiversiteit (alle op zavel).

Aandachtspunten

Het effect van NKG is zichtbaar na een aantal jaren en is er dus een van lange adem. De structuur is de eerste jaren nog vrij compact, waardoor er meer aandacht nodig is voor een goede opbouw van de rug. Na een aantal jaren wordt de grond ruller. Hiernaast droogt de grond bij NKG langzamer op waardoor agrariërs meer geduld moet hebben in het voorjaar. In de biologische teelt is de verhoogde onkruiddruk een aandachtspunt. Dan moet zo lang mogelijk gewacht worden met de definitieve opbouw van de rug.

Praktijkervaring

Op diverse plaatsen wordt al niet-kerende grondbewerking toegepast. De telers die dit toepassen, zijn allen zeer te spreken over de resultaten en ervaren voordelen in schilkwaliteit, bodemkwaliteit en lager brandstofgebruik.

Impactscore

Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.

Door de opbouw van organische stof in de toplaag worden de bodemaggregaten stabieler en daardoor minder gevoelig voor erosie.

Afhankelijk van grondsoort kans op lichte toename herbiciden (voornamelijk op zavelgrond)

Gelijk of in geval van vlinderbloemige groenbemester iets minder

Afhankelijk van grondsoort iets minder brandstofgebruik (voornamelijk op dalgrond)

Minder uitspoeling van stikstof

Afhankelijk van grondsoort minder brandstofgebruik (zie energie)

Afhankelijk van grondsoort gelijke kosten of lichte afname door lager brandstofgebruik (zie energie)

Gelijke opbrengst tot licht verbeterde opbrengst