Thema's

Boeren hebben steeds meer te maken met aanscherping van de gebruiksnormen voor bemesting. Die normen maken het noodzakelijk dat steeds efficiënter met meststoffen zoals stikstof en fosfaat moet worden omgegaan. Daarnaast is er veel aandacht voor het op peil houden van de organische stofvoorziening in de bodem, bijvoorbeeld door het gebruik van dierlijke mest of diverse compostsoorten. Het onderzoek speelt in op die toenemende behoefte aan kennis.

Door verandering van het klimaat hebben boeren steeds meer te maken met extreme weersomstandigheden zoals droogte of uitzonderlijke regenval. Beregening kan in droge jaren belangrijk zijn om het gewas in een goede conditie te houden. Nieuwe en meer kapitaalsintensieve technieken zoals druppelirrigatie of peilgestuurde drainage vinden meer ingang op het boerenbedrijf. Dat vraagt om veel kennis over het omgaan met water.

Wie bij de oogst van akkerbouwgewassen kiest voor inschuren en bewaren, moet weten waar hij of zij aan begint. Bewaren van het product betekent dat de geoogste kwaliteit zo lang mogelijk wordt gehandhaafd en dat de verliezen tot een minimum worden beperkt. Dit vereist een goede infrastructuur voor bewaring en kennis van het bewaarproces.

Naast de min of meer traditionele gewassen zoals aardappelen, suikerbieten en granen telen boeren steeds meer andere gewassen. In opkomst zijn bijvoorbeeld eiwitgewassen zoals veldbonen of soja. Of voedingsgewassen zoals quinoa of kidneybonen. Die verscheidenheid aan te telen gewassen vraagt steeds meer kennis, bijvoorbeeld over bemesting of gewasbeschermingsmiddelen. Daarnaast neemt het beschikbare pakket gewasbeschermingsmiddelen af en dat betekent meer behoefte aan kennis over andere niet-chemische bestrijdingsmethoden.

Mechanisatie in de landbouw betekent verlichting van arbeid, verhoging van de productie en verbetering van de kwaliteit van het geoogste product. Dat kan op tal van manieren. De laatste jaren is precisielandbouw in opkomst waarbij met gebruik van gps, sensoren en computers op landbouwvoertuigen planten of dieren de behandeling krijgen die ze nodig hebben. Dan kan het bijvoorbeeld gaan om optimalisatie van onkruidbestrijding en bemesting.

Gewasbescherming is gericht op het bestrijden van ziekten en plagen in gewassen. In het onderzoek is veel aandacht voor dit thema en dan vooral gericht op onderzoek naar niet-chemische bestrijdingsmethoden die passen in een duurzame landbouw. Boeren hebben ook te maken met een versmalling van het pakket chemische gewasbeschermingsmiddelen. Daarom is het ook noodzakelijk dat onderzoek zich richt op andere methoden van bestrijding. Dat geldt ook voor onkruidbestrijding en het bestrijden van aaltjes in de bodem.

De bodem is de basis voor de productie van vrijwel alle land- en tuinbouwgewassen. Goed bodembeheer is niet alleen belangrijk voor de groei van gewassen maar heeft ook invloed op klimaat, waterbeheer en biodiversiteit. Goed bodembeheer kent vele facetten zoals bodembewerking, bestrijding bodemziekten en zorgen voor voldoende nutriënten in de bodem. Ook de aanwezigheid van voldoende organische stof in de bodem is een uitdaging voor agrariërs.

Agrariërs ontpoppen zich steeds meer als energieproducenten, bijvoorbeeld door het plaatsen van zonnepanelen op stallen en windmolens voor opwekking van elektriciteit of de productie van gas door vergisting. De opwekking van energie wordt steeds complexer, onder meer door de keuze voor energieopslag op het bedrijf of het terugleveren van energie aan het stroomnet.  Ook het aantal zonneparken op landbouwgrond neemt toe. Dat vraagt om veel kennis.

Biodiversiteit is kort gezegd de variatie aan dieren en plantensoorten in de leefomgeving. Door klimaatverandering, maar ook het ingrijpen van de mens, hebben steeds meer dier- en plantensoorten het moeilijk. Vermindering van de biodiversiteit in de landbouw komt onder meer de gewasspecialisatie op boerenbedrijven. Steeds meer boeren willen een bijdrage leveren aan herstel van biodiversiteit. Onderzoek kan daaraan bijdragen.