Plantaardige digistaten goede vervangers dierlijke- en kunstmest
Volledig onderzoeksrapportPlantaardige digistaten goede vervangers dierlijke- en kunstmest
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Wageningen University & Research
Locatie: Nederland
Periode: van 2020 tot 2023
Gefinancierd door: TKI Agri & Food
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Potproef
Betrouwbaarheidsscore:
Met vergisting van plantaardige reststromen worden biogas en plantaardige digistaten geproduceerd. Plantaardige digistaten, zoals gewasrest-, suikerbieten- en bietenblad-digistaten kunnen als organische meststof worden toegepast in de bodem. De gewasopbrengst met geïnjecteerde suikerbieten- of bietenblad-digistaten waren even goed als met kunstmest en co-vergiste runderdrijfmest (op zand- en kleigrond).
Conclusies
- Plantaardige digistaten kunnen zonder problemen dierlijke- of kunstmest vervangen, zonder risico op contaminatie met zware metalen (en dragen bij aan kringlooplandbouw).
- Het effect van plantaardige digistaten op het organischestofgehalte van de bodem is vergelijkbaar met dat van verse plantenresten.
- Injectie met plantaardige digistaten vertoonde een lagere ammoniakemissie met een hogere gewasopbrengst dan oppervlaktebemesting (zand- en kleigrond).
- De lachgasemissie was hoger bij injectie met plantaardige digistaten in kleigrond (vergelijkbaar met injectie van dierlijke mest) dan in zandgrond (was erg laag).
- Suikerbieten- en bietenblad-digistaten hebben een laag fosfaatgehalte en daardoor kan er meer dan de wettelijke dierlijke mestnorm worden toegepast.
Samenvatting
Vergisting van plantaardige reststromen dragen bij aan hernieuwbare energieproductie. In Green Goods Nederland (GGN) werken de agro- en energiesector samen. Cosun en Gasunie ontwikkelen een initiatief voor regionale vergisting van reststromen, al dan niet na raffinage, uit de agrofoodsector (bietenblad, bietenpulp, bermgras etc.). Mineralen worden teruggevoerd naar de akkers binnen de regio en sluiten daarmee de kring binnen de regio.
Lees meer
Doel project
De effecten van plantaardig digistaat op bodememissies, bodemvruchtbaarheid en gewasopbrengst bepalen en op deze punten te vergelijken met andere organische meststoffen.
Methode
- Literatuurstudie, een incubatie- en potexperiment.
Opzet experimenten
- Digistaat van gewasresten (onder andere met groenteteeltresten), suikerbieten en bietenblad, in vergelijking tot kunstmest, runderdrijfmest en runderdrijfmest covergist met plantenresten, gft- en groencompost.
- Meting emissies van lachgas (N₂O), ammoniak (NH₃) en CO₂.
- Meting bodemvruchtbaarheid door bepaling van minerale en organische stikstof(N)gehaltes en de hoeveelheid beschikbaar fosfaat (P).
- Meting gewasopbrengst en totale stikstofopname.
Resultaten
- Door het vochthoudend vermogen en de fijne structuur van kleigrond is het effect van bemesting op lachgasemissies vele malen sterker dan op zandgrond (vorming lachgas door hoger vochtgehalte en lager zuurstofgehalte in kleigrond).
- Bij oppervlaktebemesting zijn de lachgasemissies op kleigrond lager dan bij injectie.
- Er is geen duidelijk effect gemeten van plantaardige digistaten op bodemvruchtbaarheid.
- De totale stikstofopname in het gewas is significant het hoogst bij kunstmest. Op de tweede plaats staan suikerbieten(blad)-digistaten en (co-vergiste) runderdrijfmest.
Aanbeveling voor toekomstig onderzoek
Een veldproef met plantaardig digistaat om langetermijneffecten op gewasgroei, bodemvruchtbaarheid en nitraatuitspoeling te meten (plantaardige digistaten kunnen mogelijk nitraat uitspoeling reduceren).
Aanvullende informatie
Onderdeel van project: LWV19246 – Impact regionale vergisting op bodem, water en kringlopen (BO-55-001-008). Jan Peter Lesschen, (projectleider) Wageningen University & Research, EZproject, 1/01/20 → 31/12/23
Rapport: Toepasbaarheid en effecten van bemesting met digestaat – sluiten van mineralenkringloop in Groene Cirkels (2015). R.P.J.J. Rietra en T.J.A. Gies, G.L. Velthof en K.B. Zwart, Alterra-rapport 2664, ISSN 1566-7197
Rapport: Effecten van toevoer van organische stof op bodemgezondheid en bodemvruchtbaarheid (2021). A.J. Termorshuizen & R. Postma
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gebruik kunstmest
Door gebruik van plantaardige digistaten als organische meststof kan het gebruik van kunstmest worden verminderd.
Uitspoeling meststoffen
Plantaardige digistaten kunnen mogelijk nitraatuitspoeling reduceren.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is eenjarig uitgevoerd en in herhalingen. Het onderzoek is statistisch onderbouwd. Het onderzoek is betrouwbaar. Het project is meerjarig, de potproef is 1 jaar uitgevoerd.
