Organische producten stimuleren ziektewering in de bodem
Volledig onderzoeksrapportOrganische producten stimuleren ziektewering in de bodem
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Wageningen University & Research
Locatie: Nederland
Periode: van 2020 tot 2021
Gefinancierd door: TKI Agri&Food, ministerie LNV
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Zandgrond
Betrouwbaarheidsscore:
Hergebruik van veilige organische producten in de landbouw is een voorwaarde voor kringlooplandbouw. Organische toevoegingen voeden en stimuleren onder andere het bodemleven waardoor schade door ziekteverwekkers kan worden onderdrukt. 25 organische producten zijn getest op hun ziektewerend effect op P. ultimum (wortelrot), R. solani (omvalziekte), S. scabies (aardappelschurft), M. hapla (wortelknobbelaaltje) en P. penetrans (wortellesieaaltje).
Conclusies
- Haar- (1) en verenmeel (2), cellulose + N (9), digistaat plantaardig (14), chitine (17), champignonvoetjes (19), pleuroritus + substraat + N (20) reduceerden de aantasting van Phytium in tuinkers.
- Haar- (1) en verenmeel (2), cellulose + N (9) en pleuroritus + substraat (20) reduceerden de aantasting van Rhizoctonia in suikerbiet.
- Groencompost (5), cellulose (9) en biochar (10) reduceerden de aardappelschurft-aantasting in radijs.
- Haarmeel (1), cellulose + N (9) en tradiphos® (13) reduceerden de aantasting van wortelknobbelaaltjes in sla.
- Haar- (1) en runderbeender- (3) en zaadmeel (6), groencompost (5) cellulose (9) cellulose + N (9), biochar (10) tradiphos® (13), digestaat plantaardig (14) reduceerden de aantasting door wortellesieaaltjes in sla.
Samenvatting
Veilige organische producten toegevoegd aan de bodem dragen bij aan bodemvruchtbaarheid, bodemstructuur en watervasthoudend vermogen. Daarnaast voeden en stimuleren deze producten het bodemleven waardoor ziekteverwekkers onderdrukt kunnen worden.
Lees meer
Doel project
- Welke organische producten kunnen ziektewering verhogen? En is dit specifiek per pathogeen?
- Welke eigenschappen van organische producten zijn relevant voor ziektewering?
Methode
- 25 organische producten van diverse herkomst zijn getest; Haarmeel (1), verenmeel (2), runderbeendermeel (3), humuszuur (4), groencompost (5), zaadmeel (6), coagulatieslib-B (7), coagulatieslib-N (8), cellulose (9), biochar (10), humuszuur (HumVi) (11), Kaumera (12), tradiphos® (13), digistaat plantaardig (14), schone bagger (15), koffie PR pellets (16), chitine-garnaal (17), champignon (18), champignon voetjes (19), pleuroritus + substraat (20), insect exuviae (21), insect frass (22), koemest + houtsnippers (23), koemest (vers) (24), kippenmest (vers) (25)
- Product is met Vredepeel-zandgrond gemengd.
- Samenstelling, stabiliteit en organische stof zijn bepaald met Oxitop en Rock-Eval-pyrolysemethode.
- Ziektewering werd bepaald in potproeven tegen vijf aan de bodem toegevoegde pathogenen: 1. Pythium ultimum, 2. Rhizoctonia solani, 3. Streptomyces scabies, 4. Meloidogyne hapla en 5. Pratylenchus penetrans.
- 4 of 5 herhalingen.
- 1 of 2 jaar experimenteel onderzoek.
Conclusies
- De effecten waren pathogeen-specifiek, zodat er niet één enkele producteigenschap kon worden aangewezen die voor de ziektewering in alle systemen
- Vooral een hoger stikstof-, fosfaat- en zwavelgehalte en een lage C/N ratio waren voor ziektewering gunstige producteigenschappen.
- Voor activering van het bodemleven, en daarmee mogelijk ook ziektewering, waren vooral de afbreekbare componenten in de organische producten gunstig, de actieve organische stof (AOS).
- Potentieel mineraliseerbare stikstof (PMN) was de bodemparameter die het meest indicatief was voor ziektewering. PMN (maat voor de stikstofpool in de bodem die eenvoudig mineraliseert) en HWC (maat voor de actieve fractie van organische stof) worden vaak gebruikt als bodemindicatoren voor biologische bodemkwaliteit.
- Vervolgonderzoek onder veldomstandigheden is nodig om meer inzicht te krijgen in korte- en langetermijneffecten van organische producten op ziektewering.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gezondheid bodem
Door toevoeging van bepaalde veilige organische producten wordt het bodemleven gestimuleerd, de bodemgezondheid wordt hoger, waardoor onder andere de ziektewering tegen bepaalde ziekteverwekkers kan toenemen.
Gebruik chemische middelen
Door toevoegen van veilige organische producten aan de bodem kan de ziektewering worden verhoogd en zijn minder chemische gewasbeschermingsmiddelen nodig.
Aanvullende informatie
Rapport: Kringloop organische stof én bodemweerbaarheid bevorderen
Auteurs: Jouke Postma, Stefan Jansen, Milan Franssen, Mirjam Schilder, Johnny Visser, Jaap Bloem en Gerard Korthals, Wageningen University & Research, Rapport WPR-1183 2022
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is een- en meerjarig uitgevoerd en in herhalingen. Het onderzoek is statistisch onderbouwd. Het onderzoek is betrouwbaar.
