In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Locatie: Tollebeek, Reusel, Emmeloord, Rilland en Stiens
Periode: van 2016 tot 2022
Gefinancierd door: BO Akkerbouw en aardappelbedrijfsleven
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Klei en zand
Betrouwbaarheidsscore:
Toelichting bekijken
Ja(a)r(en) van onderzoek:
1
2
3
4
4+
Statistische onderbouwing:
Het onderzoek is statistisch onderbouwd.
Herhalingen:
Ja
Betrouwbaarheidsscore onderbouwing
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd en in herhalingen. Het onderzoek is statistisch onderbouwd. Het onderzoek is zeer betrouwbaar.
Opkomstproblemen bij de teelt van consumptieaardappelen hebben meestal met droog- en/of natrot te maken en kunnen ontstaan door een combinatie van gebrekkige uitgangskwaliteit én door negatieve keteninvloeden. Een ontwikkelde stresstest kan de rotgevoeligheid van een pootgoedpartij voorspellen. Door volgens voorschriften te handelen, kan het risico op problemen verminderd worden.
Conclusies
Zowel pootgoedleveranciers als pootgoedafnemers kunnen bijdragen aan de vermindering van opkomstproblemen.
Pootgoedleveranciers kunnen met een stresstest zorgen voor extra zekerheid over een goede uitgangskwaliteit. Pootgoedafnemers kunnen zorgen voor maximaal kwaliteitsbehoud in de keten van transport tot uitplant bij de consumptieteler door:
Beperken van de valhoogte tijdens verladen.
Beperken van condensvorming tijdens transport en tijdelijke opslag.
Waar nodig zorgen voor goede omstandigheden voor wondheling.
Samenvatting
Binnen het Ketenproject verbetering pootgoedkwaliteit heeft de NAK samen met ketenpartijen onderzoek uitgevoerd naar de oorzaken van opkomstproblemen in de aardappelteelt.
Lees meer
Stresstest
Vanaf 2016 is een stresstest ontwikkeld om zwakke pootgoedpartijen op te sporen. Een test bestaande 24 uur onderdompeling van een pootgoedmonster gevolgd door minimaal twee weken incubatie in een klimaatcel op 20°C geeft een indicatie van de rotgevoeligheid van een partij pootgoed. Factoren als ras, monstergrootte, tijdstip van bemonsteren (najaar of voorjaar) en luchtvochtigheid in de klimaatcel hebben (soms grote) invloed op de voorspellende waarde van de test. Uit een ringtestonderzoek blijkt dat het gebruik van bekende faciliteiten en rassen de resultaten stabiel zijn en bruikbaar voor het aanwijzen van risicopartijen. Bij onbekende rassen en gebruik van nieuwe/aangepaste faciliteiten is het voorspellend vermogen niet zeker.
Handelingen keten
Handelingen in de keten, zoals het verplaatsen van een partij van pootgoed- naar consumptieteler leiden soms tot kwaliteitsverlies en kunnen het risico op opkomstproblemen vergroten. Vanaf 2018 is onderzocht hoe kwaliteitsverlies in de keten beperkt kan blijven. Het beperken van de valhoogte en het voorkomen van condensvorming zijn belangrijke maatregelen. Bij goede omstandigheden voor wondheling kunnen eventuele beschadigde knollen herstellen en opkomstproblemen beperkt blijven. Omstandigheden rond uitplant (plantmethode, plantdiepte, bodem- en weersomstandigheden) kunnen ook een rol spelen bij verhoging van het risico op opkomstproblemen.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Kosten
Minder
Begrip en verantwoordelijkheid van alle schakels in de keten kunnen de faalkosten verminderen.
Gewasopbrengst
Meer
Een goede opkomst en gewasstand door kwalitatief pootgoed vergroten de opbrengst.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd en in herhalingen. Het onderzoek is statistisch onderbouwd. Het onderzoek is zeer betrouwbaar.
