Milieuaaltjes: toekomstige indicator voor bodemkwaliteit
Volledig onderzoeksrapportMilieuaaltjes: toekomstige indicator voor bodemkwaliteit
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Wageningen University & Research
Locatie: Vredepeel (L.)
Periode: van 2018 tot 2019
Gefinancierd door: Topsector Agri & Food en anderen
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Dekzandgrond
Betrouwbaarheidsscore:
In elke bodem zitten al gauw 40-100 aaltjessoorten die van verschillende voedselbronnen leven. Zo zijn er plantparasieten, maar ook aaltjes die van bacteriën, schimmels en kleine bodemdiertjes leven. De aaltjes reageren op veranderingen in de bodem , wat ze tot een potentieel goede indicator voor de gesteldheid van het bodemleven maakt.
Conclusies
- Acht maanden na uitvoeren van de bodemmaatregelen was er verschil in aantal aaltjes en samenstelling van de aaltjesgemeenschap
- De bodemmaatregelen hadden in deze proefopzet een sterker effect op de aaltjes dan het teeltsysteem (biologisch/gangbaar)
- Na de teelt van groenbemesters was het aantal bacterie-etende en plantparasitaire aaltjes hoger
- Ontsmetten van de grond (Monam, ASD of zaadmeel) had het sterkste effect op de samenstelling van de aaltjesgemeenschap
- Bij natte grondontsmetting met Monam was het aantal aaltjes zelfs na acht maanden nog laag
- Op termijn kunnen milieuaaltjes zich ontwikkelen tot een indicator voor bodemkwaliteit.
Samenvatting
De proef is in 2006 aangelegd met een biologisch en gangbaar systeem, waarbij bodemmaatregelen zijn toegepast in 2006, 2009 en 2018. Gedurende de jaren zijn metingen verricht aan onderandere gewasproductie en de bodem. In dit rapport worden de metingen aan de aaltjesgemeenschap in 2019 beschreven.
Lees meer
Bemesting
In het biologische systeem is volgens SKAL-richtlijnen alleen met organische mest bemest, in het gangbare systeem werd de organische bemesting aangevuld met kunstmest.
Uitgevoerde bodemmaatregelen
- zwarte braak (controle)
- teelt gras-klaver
- teelt Tagetes
- teelt groenbemestermengsel (Horrido)
- toediening natuurcompost
- toediening chitine
- toediening haarmeel
- anaerobe grondontsmetting (ASD) met gras
- natte grondontsmetting
- grondontsmetting biologisch (Terrafit)
- ASD gevolgd door toediening natuurcompost en haarmeel.
Aaltjesmeting
Bemonstering is uitgevoerd in maart 2019. Het totaal aantal aaltjes werd bepaald en 150 aaltjes werden tot op familie, geslacht of soort gedetermineerd (op naam gebracht).
Resultaten
De aaltjesgemeenschap van het biologische en het gangbare systeem verschilde minder sterk van elkaar dan van de veldjes met verschillende bodemmaatregelen. Na de teelt van groenbemesters was het aantal bacterie-etende en plantparasitaire aaltjes hoger. Een toename van bacterie-eters wijst op verhoogde activiteit van bodemleven.
Toedienen van compost had weinig effect op de aaltjesgemeenschap, het effect van chitine en haarmeel was ook vrij klein. Na ASD en grond ontsmetten was het aandeel bacterie- en schimmeleters die minder gevoelig zijn voor verstoring hoger.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gezondheid bodem
Mits er correct op gestuurd kan worden.
Gebruik chemische middelen
Afhankelijk van de uitkomst van de analyse.
Betrouwbaarheidsscore:
Onderzoek is statistisch onderbouwd en het gaat hier om meerjarig toegepast onderzoek met herhalingen. Het onderzoek is zeer betrouwbaar.
