Microbioom mengsels groenbemesters nauwelijks anders dan bij monoteelt
Volledig onderzoeksrapportMicrobioom mengsels groenbemesters nauwelijks anders dan bij monoteelt
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Wageningen UR
Locatie: Noordoost-Drenthe, Noord- en Midden Limburg
Periode: 2023
Gefinancierd door: TKI, Wageningen UR, NWO
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Hoofdzakelijk zand, soms met veensporen
Betrouwbaarheidsscore:
Er worden steeds meer groenbemesters geteeld, alleen (als monocultuur) of in mengsels. Maar wat voor invloed hebben groenbemesters nu precies op het microbiële bodemleven en bodemschimmels?
Conclusies
- Groenbemester(mengsels) hebben nauwelijks invloed op de samenstelling van het microbioom (het totaal aantal soorten micro-organismen op een bepaalde plek).
- Groenbemester(mengsels) hebben wel enige invloed op voorkomende bodemschimmels of mycorrhiza’s (schimmels die een samenwerking aangaan met plantenwortels).
- De aanwezigheid van de pathogene bodemschimmels varieerde sterk tussen de locaties, maar leek nauwelijks beïnvloed te worden door de groenbemester(mengsels).
- De teelt van vlas als groenbemester vermeerderde de plantpathogene schimmel Verticillium dahliae.
- De relatief korte teeltduur van de groenbemesters van drie maanden (hoewel overeenkomstig praktijk) heeft er mogelijk voor gezorgd dat sommige effecten nog te klein waren om te meten.
Samenvatting
Veldproeven waren aangelegd in Noordoost-Drenthe, Noordoost-Limburg en Midden-Limburg. Op elke locatie lagen dezelfde behandelingen: 9 x groenbemester mono, 2 x groenbemestermengsel (5 of 8 soorten) en 1 x zwarte braak als referentie. Alle proeven werden in oktober, drie maanden na het zaaien van de groenbemester, bemonsterd. Met moleculaire methoden werden de aantallen en samenstellingen (diversiteit) van de bacteriën en schimmels bepaald. Daarnaast werd gekeken naar de populaties van plantpathogene bodemschimmels Rhizoctonia solani (3 subsoorten) en Verticillium dahliae.
Lees meer
Resultaten
Er was een statistisch betrouwbaar verschil in de productie van biomassa tussen de verschillende locaties, en per locatie was de verdeling van de productie van biomassa altijd hetzelfde (Japanse haver en bladrammenas produceerden op elke locatie de meeste biomassa). Er waren geen consistente additionele effecten van de groenbemester(mengsels) op de samenstelling van het microbioom (het totaal aan micro-organismen op een bepaalde plek). Wanneer afzonderlijk naar bacteriën, schimmels of mycorrhiza gekeken werd, waren er significante verschillen voor de bacteriën en de schimmels op 2 van de 3 locaties, maar niet voor mycorrhiza. De soortendiversiteit van de schimmels reageerde het sterkst op de groenbemester(mengsels). De aanwezigheid van de plantpathogene bodemschimmels varieerde sterk tussen de locaties, maar leek nauwelijks beïnvloed te worden door de groenbemester(mengsels), behalve voor Verticillium dahliae wanneer de zeer goede waard vlas als monocultuur werd geteeld.
Discussie
Geen toename in de taxonomische of functionele diversiteit van het microbioom door mengsels van groenbemesters. Geen toe- of afname van de gemeten pathogene bodemschimmels, maar er waren überhaupt geen ziektesymptomen. De relatief korte teeltduur van drie maanden (hoewel overeenkomstig praktijk) heeft er mogelijk voor gezorgd dat sommige effecten nog te klein waren om te meten.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gezondheid bodem
Bodemgezondheid neemt toe door het voeden van het microbioom, maar zonder duidelijke toe- of afname van de gemeten plantpathogene bodemschimmels.
Gewasopbrengst
Groenbemestermengsels produceren op stabiele wijze ongeveer een gelijke hoeveelheid biomassa als de best producerende monoteelten van groenbemesters
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is eenjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten een statistische onderbouwing. Het is daarmee betrouwbaar.
