Klimaat bepaalt verzilting van de Nederlandse landbouw
Volledig onderzoeksrapportKlimaat bepaalt verzilting van de Nederlandse landbouw
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Alterra
Locatie: Nederland
Periode: 2009
Gefinancierd door: Ministerie van LNV
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Zand, klei en leem
Betrouwbaarheidsscore:
Niet van toepassing
Onderzocht is de wetenschappelijke kennis om zoutschade te bepalen. Het blijkt dat de internationaal geaccepteerde methodiek van Maas & Hofmann niet voldoende betrouwbaar is om de zoutnormering in te schatten onder de in Nederland geldende omstandigheden. Een dynamisch model kan hier in voorzien.
Conclusies
Grondsoort is bepalend voor de gewasreactie op zout. Zandgrond behoort daarbij tot de meest gevoelige gronden, gevolgd door klei en leem.
Klimaat heeft een grote invloed op verzilting:
- Binnen het seizoen verdunt neerslag de zoutconcentratie in de wortelzone, waardoor het gewas minder gevoelig is voor zilt water bij droogte.
- Tussen seizoenen en onder gemiddelde winters zorgt neerslag voor voldoende uitspoeling van zouten van de wortelzone.
Om deze reden is een dynamische benadering (zowel in tijd als in ruimte) een betere methodiek om het zoutgehalte aan irrigatiewater te bepalen. De verhouding tussen zoutgehalte in bodemvocht en irrigatiewater blijkt geen factor 3 voor de Nederlandse omstandigheden, maar circa 1,2 en 0,3 voor respectievelijk zand- en leemgronden. Dit betekent dat in droge jaren beregenen met brak water hogere opbrengsten zal geven dan helemaal geen irrigatie.
Samenvatting
Het Nederlands oppervlaktewater in de kustgebieden verzilt meer. Deze veranderingen zullen invloed hebben op het watermanagement en watergebruik in de landbouw. Vooralsnog kan 50% van het landbouwareaal geïrrigeerd worden. Voor maatregelen dient de Nederlandse overheid de omvang van de economische schade door verzilting in kaart te brengen.
Lees meer
Impact klimaatverandering
In een toekomstvisie ‘Samen werken aan water in 2008’ wordt geschetst welke rol klimaatverandering kan gaan spelen in Nederland. De volgende maatregelen zullen nodig zijn:
- veiligheid kunnen garanderen bij een stijgende waterpeil;
- de beschikbaarheid van voldoende water tijdens droogteperioden;
- betaalbaar kwalitatief goed water bij verzilting.
Qua watervoorziening zal klimaatverandering op vier belangrijke punten invloed hebben voor de landbouw:
- meer verdamping en minder neerslag gedurende het groeiseizoen;
- toename van het optreden van lage aanvoer zoetwater door rivieren Rijn en Maas;
- stijgen van zeewaterspiegel en inlaat van zout water in de Nieuwe Waterweg;
- toename aan zoutwaterinfiltratie in de kustgebieden.
Methodiek zoutbepaling
In Nederland wordt zoutnormering beoordeeld op basis van de notitie van Roest. Hierbij wordt gekeken naar de chloorconcentratie, terwijl internationaal gezien de EC (geleidbaarheid) een standaard meetmethode is. In deze studie heeft Alterra onderzoek verricht naar de wetenschappelijke kennis om zoutschade te bepalen. Het blijkt dat de internationaal geaccepteerde methodiek van Maas & Hofmann niet voldoende betrouwbaar is om de zoutnormering in te schatten onder de hier geldende omstandigheden.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gewasopbrengst
Afhankelijk per gewas zal verzilting opbrengstschade geven.
Betrouwbaarheidsscore:
Geen betrouwbaarheidsscore omdat het gaat om literatuuronderzoek.
