Gewas en ras aanpassen aan klimaatverandering

Volledig onderzoeksrapport

Gewas en ras aanpassen aan klimaatverandering

Foto: Henk Riswick

Over Crkls

In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.


De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.


Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.


Meer over Crkls

Ga naar de inhoud

Onderzoeksinstituut: Wageningen University & Research

Locatie: Diverse locaties in Nederland

Periode: van 2017 tot 2022

Gefinancierd door: ministerie van LNV, BO Akkerbouw

Status onderzoek: Afgerond

Bodemsoort: Alle grondsoorten in Nederland

Betrouwbaarheidsscore:

Toelichting bekijken

Ja(a)r(en) van onderzoek:

1

2

3

4

4+

Statistische onderbouwing:

Het onderzoek is statistisch onderbouwd.

Herhalingen:

Ja

Betrouwbaarheidsscore onderbouwing

Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd en in herhalingen. Het onderzoek is statistisch onderbouwd. Het onderzoek is zeer betrouwbaar.

In deze studie wordt nagegaan wat de invloed van klimaatverandering is op de teelt van maïs, tarwe en aardappelen. Ook is onderzocht of door teeltmaatregelen of rassenkeuze de negatieve gevolgen van de klimaatverandering kunnen worden opgevangen.

Conclusies

  • Hogere neerslag geeft bij maïs een lagere opbrengst, denk aan slechte zaai of oogstomstandigheden, en vochttekort kan ook duidelijk lagere opbrengst geven.
  • Maïs kan bij hogere temperaturen beter groeien, maar droogte is ook voor maïs nadelig.
  • Voor de aardappelteelt zijn in het verslag teeltmaatregelen aangegeven, waardoor de teelt beter om kan gaan met klimaatverandering.
  • In het rassenonderzoek bij wintertarwe wordt geen duidelijk verband aangetoond tussen neerslagtekort en de productie van rassen.
  • Bij het rassenonderzoek bij zomertarwe is er een zwak verband gevonden tussen neerslagtekort en opbrengst, sommige gaven een lagere opbrengst, maar er waren ook rassen die meer produceerden.

 

Samenvatting

Klimaatverandering heeft een grote invloed op de teelt. Dit vraagt om zogenoemde klimaatadaptatie. Er is onderzoek gedaan naar mogelijkheden van gewas- of raskeuze bij veranderingen van: temperatuur, neerslag en zeespiegelstijging.

Lees meer

Maïs

Maïs kan goed tegen hogere temperaturen, maar de vrees is wel dat plagen als maïsstengelboorder en maïswortelkever meer kans krijgen. Zowel toename of afname van neerslag zijn nadelig voor maïs en dan natuurlijk het tijdstip waarop tekort of overschot ontstaat. Uit rassenproeven volgt dat 50 mm extra neerslagtekort een opbrengstdaling van 1 ton/hectare kan geven.

Wintertarwe

Uit het rassenonderzoek over tien jaar valt geen duidelijke invloed van neerslagtekort op opbrengst te halen. Een vrij gering effect, er wordt een getal van 3-5% lagere opbrengst gegeven.

Zomertarwe

Ook bij de rassenproeven in zomertarwe kwam geen sterk effect op opbrengst door neerslagtekort, sommige rassen geven een lichte daling, andere een lichte stijging.

Aardappelen

Voor de gevolgen van de aardappelteelt zijn wat teeltmaatregelen bekeken. De gevolgen van opwarming en droogte kunnen tegengegaan worden door beregening. Door tijdens het poten drempels tussen de ruggen te maken, kan de schadelijke gevolgen van stortbuien worden verminderd. Maar hier wordt aangegeven dat andere teeltsystemen als beddenteelt of intercropping overwogen kunnen worden.

Impactscore

Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.

Gebruik water

Meer

Bij droogte is meer water nodig, en bij temperatuurstijging ook als afkoeling van het gewas.

Gewasopbrengst

Minder

Uit het onderzoek blijkt dat sommige klimaatveranderingen een negatief of een positief effect op de opbrengst hebben.

Betrouwbaarheidsscore:

Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd en in herhalingen. Het onderzoek is statistisch onderbouwd. Het onderzoek is zeer betrouwbaar.

Tags

Klimaatverandering

author_image

Auteur

Jean-Marie Michielsen