Geen noodzaak voor resistent BCA-ras bij ruime waardplantenrotatie
Volledig onderzoeksrapportGeen noodzaak voor resistent BCA-ras bij ruime waardplantenrotatie
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: IRS
Locatie: Diverse locaties in Nederland
Periode: van 2020 tot 2021
Gefinancierd door: Cosun
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Klei
Betrouwbaarheidsscore:
Bij waardplantrotaties van minder dan 1 op 8 was het advies te kiezen voor een partieel resistent bietencysteaaltjes (BCA)-ras. Om te beoordelen of dit advies nog klopt, zijn in 2021 216 kleipercelen herbemonsterd op gele en witte BCA. Uit het onderzoek blijkt dat het advies bij BCA-besmetting bij 1 op 4 of 5 teelt ongewijzigd blijft: teel een partieel resistent BCA-ras. Bij de 1 op 6 of 7 teelt is het advies gewijzigd: kies vrij een ras.
Conclusies
- Het advies bij geen besmetting: in het algemeen kan bij alle waardplantenrotaties gekozen worden voor een vatbaar ras zonder risico op opbrengstderving door BCA.
- Bij de 1 op 6 of 7 teelt met een zeer lichte besmetting is er ruimte ontstaan: kies voor andere raseigenschappen, bijvoorbeeld een rhizomanieresistent ras.
- Let echter op bij het 1 op 6 of 7 perceel met de zeer lichte besmetting: in droge jaren kan bij het telen van een vatbaar ras toch een opbrengstderving plaatsvinden (door pleksgewijze hogere aantallen aaltjes).
- Voor de meest optimale rassenkeuze: bemonster iedere 1 à 2 hectare van een perceel op BCA (voor het bepalen van het besmettingsniveau en het in kaart brengen van de ‘valplekken’).
- Teelt van een partieel BCA-ras op een besmet perceel: de maximale hoogte van het BCA-besmettingsniveau is na de teelt tot 67% lager dan bij een vatbaar ras.
- Actieve afname van een BCA besmetting: teel BCA-resistente groenbemesters.
Samenvatting
Het advies bij BCA besmette percelen is: teel partiele resistente rassen, ook wel tolerante rassen genoemd. Deze rassen hebben een betere opbrengst bij de aanwezigheid van BCA en beperken de vermeerdering. Als een perceel BCA-besmet is, houd dan ook rekening met het bouwplan. Voorkom daardoor grote opbrengstverliezen. Zowel witte als gele BCA kunnen onder niet-waardgewassen (zoals aardappelen, granen en uien) afnemen. Door de juiste gewassen in de rotatie op te nemen, wordt de kans op vermeerdering en overleving van de aaltjes verkleind. Dit is een onderdeel van een geïntegreerde aanpak van BCA.
Het is noodzakelijk BCA-besmettingen op meerdere manieren te beheersen. Centraal staat daarbij het grondmonsteronderzoek, de hoogte van de besmetting speelt bij alle maatregelen een belangrijke rol. Kies verder voor een ruimere vruchtwisseling met niet-waardplanten, teel resistente kruisbloemige groenbemesters en zaai partieel resistente BCA-rassen.
Bij een besmetting vanaf 150 levende eieren en larven in 100 milliliter grond is het rendabel om een partieel resistent BCA-ras te telen.
Doel van het project
Onderzoeken wat de relatie is tussen het bouwplan en de hoogte van de BCA-besmetting. Afhankelijk van de uitkomst het advies aanpassen voor het telen van partieel resistente BCA-rassen.
Aanpak
Van de percelen die in 2005 en 2006 zijn bemonsterd voor het in kaart brengen van witte en gele BCA in Nederland zijn de kleipercelen in de winter van 2020/2021 herbemonsterd. De herbemonstering was van de percelen met een waardplantrotatie van 1 op 4 of 5 of 6 of 7.
De monsters zijn onderzocht op de aantallen aanwezige gele en witte BCA. De inhoud van de cysten zijn beoordeeld op levende en dode eieren en larven. De besmettingen zijn ingedeeld in de klasse; zeer licht besmet (0-150 levende eieren en larven per 100 milliliter grond), licht (151-300), matig (301-600) en zwaar (groter dan 600).
Gele bietencysteaaltjes werden in dit onderzoek niet aangetroffen, omdat dit onderzoek alleen op kleigronden is uitgevoerd. Gele BCA komen alleen op zandgronden voor.
Resultaten
- Op basis van de herbemonstering is het voor telers met een 1 op 6 of 7 waardplantrotatie niet strikt noodzakelijk om een BCA-ras te telen (weinig tot geen levende eieren/larven in de grondmonsters). Bij de overige 23 percelen (21%) waren lichte witte BCA-besmettingen aangetroffen.
- Op basis van de herbemonstering is het voor telers met een 1 op 4 of 5 waardplantrotatie wel noodzakelijk om te kiezen voor een BCA-ras (ongeacht de teelt van resistente groenbemesters en partieel resistente bietenrassen zijn er tot matige BCA-besmettingen gevonden). Bij de 105 percelen met de 1 op 4 of 5 teelt waren de besmettingen aanzienlijk hoger, 64 percelen waren met witte BCA-besmet (60%).
Kosten en baten
Neem bij uw rassenkeuze in overweging wat financieel de beste optie is voor uw perceel. Zaad van een BCA-ras is duurder dan een standaard ras, echter monstername en analyse kosten ook geld.
Aanvullende informatie
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gezondheid bodem
Bij gebruik van minder chemische gewasbeschermingsmiddelen door de inzet van partieel resistente BCA-bietenrassen en resistente groenbemesters wordt de bodemgezondheid bevorderd.
Gebruik chemische middelen
Door de inzet van partieel resistente BCA-bietenrassen en resistente groenbemesters zijn minder chemische gewasbeschermingsmiddelen nodig.
Gewasopbrengst
Door de juiste inzet van partieel resistente BCA-bietenrassen en resistente groenbemesters zal de opbrengst hoger zijn.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten geen statistische onderbouwing. Het is daarmee betrouwbaar.
