Diversiteit in aaltjes-onderdrukkende bacteriën en schimmels in reguliere akker
Volledig onderzoeksrapportDiversiteit in aaltjes-onderdrukkende bacteriën en schimmels in reguliere akker
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Wageningen UR, NIOO-KNAW
Locatie: Vredepeel
Periode: 2019
Gefinancierd door: TKI Agri&Food+Tuinbouw, NWO-VIDI
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Zand
Betrouwbaarheidsscore:
Aaltjes-onderdrukkende bodembacteriën en bodemschimmels (‘nematode-antagonisten’) kwamen opmerkelijk veel voor en waren divers in deze reguliere zandgrond. Deze bacteri:en en schimmels werden op een specifieke manier gestimuleerd door groenbemesters. De verschillende dichtheden van het maiswortelknobbelaaltje M. chitwoodi hadden weinig invloed op deze antagonisten. De rijkdom aan aaltjes-onderdrukkende bacteriën en schimmels leidde echter niet tot onderdrukking.
Conclusies
- Een opvallend grote diversiteit aan in potentie nematoden-onderdrukkende bacteriën en schimmels zijn in het gangbare beheerde proefveld aangetroffen.
- Groenbemestersbehandelingen hadden in verschillende mate een significante invloed op zowel de aanwezigheid als de activiteit van de bacterie- en schimmelgemeenschappen.
- Vier bacteriegeslachten met gekende nematodenbestrijdende bacteriesoorten zijn gedetecteerd en werden gestimuleerd door groenbemesters.
- 14 schimmelgeslachten zijn gedetecteerd en werden gestimuleerd door groenbemesters (omvatten naast facultatieve nematodenparasieten, ook plantenafweerversterkende endofyten).
- Alle groenbemestersbehandelingen verschilden significant in de bacterie- en schimmelgemeenschappen ten opzichte van de braakliggende controles.
Samenvatting
Het maiswortelknobbelaaltje M. chitwoodi kan vanwege zijn brede waardplantenreeks niet effectief worden bestreden door vruchtwisseling. Hoewel er resistenties zijn gevonden (bijvoorbeeld in aardappel), zijn deze nog niet geïntroduceerd in commerciële variëteiten van een hoofdgewas. Ook worden nematiciden steeds verder beperkt vanwege milieu- en gezondheidsrisico’s. Er is behoefte aan alternatieve beheersstrategieën. Een mogelijke strategie is het stimuleren van natuurlijke vijanden in de bodem met groenbemesters.
Doel onderzoek
Een M. chitwoodi-besmetting bestrijden door in de bodem met specifieke groenbemesters de activiteit en toename te stimuleren van lokale aaltjes-onderdrukkende bacteriën en schimmels én onderzoeken welke rol het besmettingsniveau van het maiswortelknobbelaaltje M. chitwoodi hierin speelt.
Opzet veldexperiment
Veldexperiment in Vredepeel in Limburg, in 2019, bij vier verschillende begindichtheden van M. chitwoodi met de groenbemesters; zwartehavercultivar Pratex, bladrammenascultivars Radical, Adios, en Terranova, Phacelia ‘BeeHappy’, Wikke ‘Ameli’ en vier mengsels: Pratex + Radical, Pratex + Terranova, BeeHappy + Terranova, Ameli + Terranova en braak.
Op 26 juni 2019 en op 15 en 18 oktober 2019 zijn grondmonsters genomen voor de bepalingen van de aanwezige (inactieve) als de actieve fracties van de bacterie- en schimmelgemeenschappen in de wortelomgeving van de groenbemesters ten opzichtt van braak.
Aanbeveling
De uitkomst van dit onderzoek is gebaseerd op één uitgebreid veldexperiment, daarom voorzichtigheid geboden met generaliseren. Als inderdaad veel nematoden-antagonisten in de akkerbouwpercelen in potentie aanwezig zijn dan zou toekomstig onderzoek zich moeten richten op:
Het identificeren van signalen die de overgang bevorderen van een saprofytische (leven van dood organisch materiaal) naar een nematofage levenswijze (een nematoden-etende (‘nematofage’) levenswijze) van deze antagonisten. De nematofage levenswijze van deze antagonisten zouden dan effectief de plantenparasitaire aaltjes kunnen bestrijden in de besmette percelen.
Aanvullende informatie
- Artikel: Cover crops-steered microbiome to promote suppression of soil-borne pathogens. 2019. Auteurs: Sara Cazzaniga, Lize Braat, J. Helder, J. Postma, L. Mommer, Wageningen University & Research, Laboratory of Nematology, Biointeractions and Plant Health, EPS, PE&RC, Plant Ecology and Nature Conservation.
- Rapport: Vestiging en verspreiding van het maïswortelknobbelaaltje binnen een perceel, deel II Auteur Tjarda Everaarts & Egbert Schepel Project code 12054-2020 Rapportnummer 20-037 Datum 19 February 2021 • Meloidogyne chitwoodi populaties op twee percelen opnieuw in beeld gebracht in 2019 en 2020, na eerdere bemonsteringen in 2012 en 2013 • Een bodemweerbaarheidstoets met grond van één van deze percelen. 2021. Auteurs: Tjarda Everaarts & Egbert Schepel
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gezondheid bodem
Met specifieke groenbemesters(mengsels) is het mogelijk om onder andere lokale aaltjes-onderdrukkende bacteriën en schimmels te stimuleren. Dat geeft meerwaarde aan de bodemgezondheid.
Gebruik chemische middelen
Door met specifieke groenbemesters(mengsels) lokale aaltjes-onderdrukkende bacteriën en schimmels in de bodem te stimuleren zal in de toekomst mogelijk op een natuurlijke manier plantenparasitaire aaltjes worden bestreden. Daardoor zullen minder chemische middelen nodig zijn.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is eenjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten een statistische onderbouwing. Het is daarmee betrouwbaar.
