Besmette aardappels met wassen wel grondvrij, maar niet cystenvrij
Volledig onderzoeksrapportBesmette aardappels met wassen wel grondvrij, maar niet cystenvrij
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Wageningen UR
Locatie: Nederland
Periode: van 2007 tot 2008
Gefinancierd door: Productschappen Akkerbouw en Tuinbouw, LTO
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Klei en zand
Betrouwbaarheidsscore:
De aanwezigheid van aardappelcysteaaltjes (ACA) in een partij pootgoed geeft problemen bij de afzet (afkeuringen). In twee experimenten (2007 en 2008) met aardappels gerooid uit besmette velden met het ACA, Globodera pallida was na sorteren 80 tot 87% van de aanhangende grond verwijderd. Door de vervolgstap, het standaard wasproces, was meer dan 90% van de besmette grond verwijderd. Echter enkele vitale cysten bleven achter in de ogen of in andere oneffenheden van de knollen.
Conclusies
- Gladschillige, regelmatige gevormde aardappels zoals ‘Seresta’ zonder (lak)schurft zijn het schoonst na het standaard wasproces “de Kubbe” (100% schoon, 2007) en na borstelen ‘Milva’ (99 % schoon, 2008) en (nagenoeg) cystenvrij.
- Bij ruwschillige (‘Innovator’) en onregelmatig gevormde rassen (‘Hansa’) blijft bij een derde van de knollen een minimale hoeveelheid restgrond achter (experiment 2007).
- Nieuwe spuitdoppen in het wasproces en extra borstelen verbeteren het grondvrij maken en verwijdert meer dan 90% van de cysten (experiment 2008). Let op: Door het intensieve borstelen ontstaat er wel kwaliteitsschade. Belangrijk is om vóór het wasproces zieke en beschadigde knollen uit te sorteren om verspreiding van ziekten in de gehele partij te voorkomen.
- Wanneer bij het standaard wasproces natriumhypochloriet (1% vrij chloor) nabehandeling aangepast wordt van sproeien naar minimaal 120 minuten onderdompelen is de doding van de resterende cysten volledig (praktijkonderzoek is nog niet gedaan).
Samenvatting
Partijen pootgoed worden wereldwijd naar meer dan 80 landen afgezet. Na controle op knolziekten wordt het pootgoed voorzien van een NAK-certificaat dat de kwaliteit garandeert en zo ook de garantie van cystenvrij pootgoed.
Wanneer besmette partijen pootgoed gegarandeerd cystenvrij gemaakt kunnen worden door een uitwendige ontsmetting dan wordt de afzet als pootgoed misschien weer mogelijk.
Lees meer
Doel van het project
- De bestaande was- en ontsmettingsproces van “de Kubbe” in Biddinghuizen en borstelen testen op effectiviteit tegen ACA en indien mogelijk verbeteren.
- Literatuuronderzoek van bestaande ontsmettingsmogelijkheden in andere gewassen of sectoren die ook tegen ACA potentie hebben.
Randvoorwaarden
Pootgoedkwaliteit van de knollen dient intact te blijven:
- De schil mag niet worden beschadigd.
- De kiemkracht moet op peil blijven.
- Methodiek dient milieuvriendelijk en maatschappelijk acceptabel te zijn.
- Methodiek dient breedwerkend te zijn, naast volledig ACA-vrij moeten ook de aanwezige bacteriën en/of schimmels geheel of gedeeltelijk worden geëlimineerd.
- Methodiek mag geen andere ziektekiemen op of in de knol stimuleren.
- Methodiek dient technisch uitvoerbaar en financieel haalbaar te zijn.
Wasproces
Het standaard wasproces bij ‘De Kubbe’ was ten tijde van dit onderzoek een reiniging met ozon behandeld water en een ontsmetting met Agriclean (natriumhypochloriet).
Slotconclusie en aanbevelingen
Voordat de ontsmetting wordt uitgevoerd, is het belangrijk de aardappels zodanig te reinigen dat ze vrij van grond zijn. De beste optie is wassen (drie wasbeurten is het meest effectief). Borstelen kan beschadigingen aan de knollen veroorzaken. Over borstelen of polijsten is geen goed onderzoek in de literatuur te vinden dat inzicht geeft om de methoden te verbeteren.
De ontsmetting met een besproeiing met natriumhypochloriet in het standaard wasproces wordt uitgevoerd tegen de Erwinia-bacterie en is onvoldoende effectief tegen de resterende cysten op de knollen. Door onderdompelen in natriumhypochloriet kan dit worden verbeterd.; Onderzoek moet nog uitwijzen welke concentratie en tijd noodzakelijk is om ACA die achterblijven op de knollen effectief te bestrijden.
Aanvullende informatie
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gewasopbrengst
Als pootgoedpartijen in de toekomst 100% cystenvrij kunnen worden gemaakt zullen er minder partijen worden afgekeurd. Dat komt ten goede aan de opbrengst.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten geen statistische onderbouwing. Het is daarmee betrouwbaar.
