Ervaringen met maatregelen voor bevordering biodiversiteit
Volledig onderzoeksrapportErvaringen met maatregelen voor bevordering biodiversiteit
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Uitvoeringscomité PDPO III
Locatie: Verschillende bedrijven in Limburg en België
Periode: 2021
Gefinancierd door: Vlaamse overheid, Departement Landbouw en Visserij
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Niet bekend
Betrouwbaarheidsscore:
Niet van toepassing
Het beschermen van de biodiversiteit is een van de voorwaarden voor het ontvangen van inkomenssteun uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Daarnaast kunnen agrariërs die dat willen nog aanvullende maatregelen nemen om de biodiversiteit te bevorderen. In dit artikel een aantal voorbeelden van Vlaamse en Limburgse telers over deze maatregelen en hoe dat hen bevalt.
Conclusies
- Voor vrijwel elk bedrijf is er wel een (type) maatregel die past in de bedrijfsvoering.
- Maatregelen hoeven zeker niet altijd heel groot of ingrijpend te zijn.
- Kleine productie met korte ketens voor de afzet spelen vaak een rol.
- Veel bedrijfsleiders die maatregelen nemen, doen dit ook ter verhoging van hun eigen werkplezier.
Samenvatting
Verschillende telers in Vlaanderen en Limburg passen maatregelen toe die de biodiversiteit op het bedrijf kunnen bevorderen. Dan kan het gaat om plaatsen van vruchtbomen of de overwintering van tarwe en het aanleggen van luzernestroken. Een aantal ervaringen.
Lees meer
Gemengd bedrijf boslandbouw en veehouderij (België)
“Ik heb hier fruit- en notenbomen met daartussen gras of gras/klaver, waarvoor we biohectare steun krijgen. We houden op deze gronden vleesvarkens, schapen en kippen, waar het grootste deel van de winst vandaan komt. De verkoop gaat via een bevriende teler die is aangesloten bij een Community Supported Agriculture (CSA) Netwerk. Een pluktuin en ‘farm-to-table’-idee waarbij bezoekers kunnen eten wat er op het bedrijf groeit, staan nog op de wensenlijst. Lokale productie en korte ketens dus.”
Fruitbedrijf appels en peren (Limburg)
“Bepaalde retailers hebben steeds strengere eisen voor afname wat betreft het gebruik van pesticiden en milieuvriendelijke teelttechnieken. Wij gebruiken hier voor de bestrijding van de fruitmot de ‘verwarringstechniek’. Hierbij worden feromonen door de hele boomgaard verspreid waardoor de mannetjes en de vrouwtjes elkaar niet kunnen vinden. De steun die je ervoor krijgt, weegt op tegen de kosten die het meebrengt, dus waarom niet? Daarnaast bestrijden we de perenbladvlo door de bomen met klei wit te maken, een kleur die het insect niet herkent.”
Akkerbouw en vleesveebedrijf (Limburg)
“We gebruiken altijd al stalmest voor de bodem, en sinds 2000 werken we met nietkerende grondbewerking. Daarnaast voegen we voor koolstofprojecten houtsnippers toegeaan de bodem. Samen met nog een groenbemester werkt het goed om de hoeveelheid koolstof in de bodem te verhogen. De houtsnippers nooit in het voorjaar toepassen, de vertering heeft stikstof nodig en dat heeft me wel eens opbrengst gekost. Ook niet voorafgaand aan de teelt van fijnzadige gewassen toepassen; bij aardappelen, bieten en maïs is er geen probleem. Ook nooit de percelen braak laten liggen, zodra het gewas eraf is, groenbemester erop. Houdt het bodemleven aan de gang en het humusgehalte op peil.”
Vleesveebedrijf met klein deel maïs en suikerbieten (België)
“Ik werk hier nu sinds vier jaar met biodiversiteitsmaatregelen, onder andere voor vogels. Zo laat ik stukken tarwe overwinteren en zijn er luzernestroken. Je ziet veel meer dieren hier nu dan een aantal jaar geleden, vooral vogels. Mijn velden zijn een walhalla voor vogelspotters. En met de luzerne kan ik ook mijn dieren voederen. Dat, samen met de steun die ik voor de maatregelen krijg, geeft veel zekerheid. Op termijn zou ik ook graag met een vleesautomaat gaan werken, om het vlees in een korte keten af te zetten.”
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gezondheid bodem
Meer, bij hogere aanvoer van stalmest en organische stof.
Gebruik chemische middelen
Minder, bij meer inzet van mechanische onkruidbeheersing.
Gebruik kunstmest
Minder, bij meer gebruik van stalmest.
Gebruik energie
Meer, voor onderhoud van water(lopen), houtwallen, bomen etc.
Gebruik water
Minder, bij aanleg stuwen of minder rechts waterlopen.
Uitspoeling meststoffen
Minder, bij inzet van passende mengteelten en groenbemesters.
Uitstoot ammoniak
Minder, bij verhoogde inzet van vaste mest.
Uitstoot broeikasgassen
Minder vanuit drijfmest, maar wel afhankelijk van eventueel benodigde extra inzet fossiele brandstoffen (diesel).
Kosten
Meer, maar deze kunnen deels en soms geheel door steunmaatregelen worden ondervangen.
Gewasopbrengst
Minder product per hectare, de uiteindelijke financiële opbrengst is afhankelijk van onder meer de keten en de afzetkanalen.
Betrouwbaarheidsscore:
Geen betrouwbaarheidsscore omdat het gaat om een praktijkdemonstratie.
