Bemesting plant en bodem verhoogt opbrengst en verbetert bodemkwaliteit
Volledig onderzoeksrapportBemesting plant en bodem verhoogt opbrengst en verbetert bodemkwaliteit
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Louis Bolk Instituut, Wageningen UR
Locatie: Lelystad
Periode: van 1999 tot 2015
Gefinancierd door: Ministerie LNV
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Klei
Betrouwbaarheidsscore:
De effecten van toediening van sommige meststoffen en composten op bodemkwaliteit, bodemleven en opbrengst laten zich vaak pas na jaren goed meten. In dit onderzoek zijn de effecten van 17 jaar lang diverse mest- of compostsoorten toedienen bij een intensief bouwplan uitgezocht en beschreven.
Conclusies
- Opbouw van organische stof in de bodem wordt sterker beïnvloed door de hoeveelheid opgebrachte organische stof als door de kwaliteit.
- De hogere opbrengsten van toevoegingen die zowel de plant als de bodem voeden zijn het resultaat van hogere organische stofgehaltes en verbeterde mineralisatie van stikstof.
- De toevoegingen leidden niet tot verandering van bulkdichtheid, bodemstructuur of de hoeveelheid macroporiën in de bovenste 20 centimeter van de bodem.
- De hoogste aantallen wormen kwamen voor bij toediening van kippenmest, natuurcompost en potstalmest. De minste bij toediening van kunstmest of plantencompost.
- Hoewel toediening van enkel compost de meest organische stof toevoegde, was de microbiële activiteit hoger bij potstalmest en de combinatie Groente-, Fruit-, en Tuinafval (GFT)-compost + drijfmest
- Het effect van de toedieningen op de biomassa van nematoden, bacteriën en schimmels was ook na 17 jaar beperkt maar de biomassa nam met de jaren toe.
Samenvatting
Na 17 jaar leidde alleen de planten voeden (kunst- of drijfmest) tot gelijke opbrengsten, alleen de bodem voeden (composten) zorgde voor een verlaging van de opbrengst en beide voeden (in het bijzonder GFT-compost + drijfmest) leidde tot verhoging van de opbrengst.
Lees meer
Effecten op voedingsstoffen
Natuurcompost, potstalmest en GFT-compost + drijfmest verhoogden de hoeveelheid organische stof, stikstof-totaal en koolstof-totaal in de bodem het meest. Er was geen verschil voor fosfaat-totaal, maar plantbeschikbaar fosfaat werd het meest verhoogd door potstalmest, GFT-compost + drijfmest en kippenmest
Kalium en magnesium waren het best beschikbaar in grond waaraan potstalmest of GFT-compost + drijfmest was toegevoegd. Er waren geen verschillen in de beschikbaarheid van calcium
Effecten op bodemstructuur
Er werden geen verschillen gemeten in de bulkdichtheid, de bodemstructuur of de hoeveelheid macroporiën in de bovenste 20 centimeter van de bodem. Het intensieve bouwplan met veel rooivruchten, en de intensieve grondbewerking die hier bij hoort, zorgen er mogelijk voor dat deze effecten niet gemeten konden worden
Effecten op bodemleven
De effecten op het bodemleven waren over het algemeen beperkt. De hoogste aantallen wormen kwamen voor bij toediening van kippenmest, natuurcompost en potstalmest. De minste bij toediening van kunstmest of plantencompost. Alle gevonden wormen waren endogeïsche soorten (ondiepe bodembewoners met een horizontaal netwerk van gangen).
Er was geen significant verschil in de biomassa van bacteriën. De biomassa van schimmels was significant hoger in de behandeling met kunstmest, echter zijn dit waarschijnlijk mycorrhiza die reageren op het afnemende aantal voedingsstoffen (dit was achttien maanden na de laatste gift kunstmest).
Wat betreft de milieuaaltjes werden voor de groep bacterie-eters en herbivore aaltjes de hoogste absolute aantallen gevonden na toediening van potstalmest of plantencompost. Voor de schimmeletende aaltjes waren er geen significante verschillen.
Aanvullende informatie
www.louisbolk.nl/publicaties -> Publicatienummer 2018-001 LbP
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gezondheid bodem
Er is sprake van een positief effect op de bodemgezondheid als compost (al dan niet in combinatie met drijfmest) wordt toegediend, of als een deel kunstmest door organische mest wordt vervangen.
Gebruik kunstmest
Minder, het onderzoek geeft aan dat een combinatie van compost en dierlijke mest veel gunstiger is.
Uitstoot ammoniak
Meer, als kunstmest op grote schaal vervangen wordt door dierlijke mest.
Uitstoot broeikasgassen
Meer, als kunstmest op grote schaal vervangen wordt door dierlijke mest.
Gewasopbrengst
Meer en stabielere opbrengst door verhoging organischestofgehaltes in combinatie met betere mineralisatie.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd en in herhalingen. Het onderzoek is statistisch onderbouwd. Het onderzoek is zeer betrouwbaar.
