Ketenproject Nederlandse Baktarwe – Gaan voor lokaal graan
Ketenproject Nederlandse Baktarwe – Gaan voor lokaal graan
Project Nederlandse baktarwe van start
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Onderzoeksinstituut:
Wageningen UR - OT - Bioscience - Food Chemistry
Locatie:
Diverse locaties in Nederland
Periode:
van 2023 tot 2027
Gefinancierd door:
20 partijen in de baktarweketen
Status onderzoek:
Lopend
Bodemsoort:
Diverse bodemsoorten
Nederlands brood met graan van eigen bodem, het kan. Twintig partijen uit de graan-, meel- en broodketen gaan voor duurzaamheid & voedselzekerheid. Zij starten dit project met als doel de knelpunten in de keten weg te nemen en daarmee het aandeel Nederlandse baktarwe in ons brood significant te laten groeien. Brood is namelijk een belangrijke bron voor onze dagelijkse eiwitbehoefte. Brood is op dit moment goed voor 47% van de plantaardige eiwitinname.
De verwachting is dat het aandeel van Nederlandse baktarwe verder kan groeien vanuit deze ketensamenwerking. Daarvoor worden in dit project een aantal routes bewandeld die in samenhang worden uitgevoerd. Uiteindelijk moet dat leiden tot een betere en constantere bakkwaliteit van Nederlandse tarwe. De routes zijn:
Ketenanalyse: deze moet leiden tot een breed gedragen vergoedingssysteem voor de baktarweteelt dat rechtdoet aan de extra risico’s en inspanningen van telers.
Uniforme kwaliteitsbeoordeling: moet zorgen voor voldoende grote en uniforme partijen tarwe met ruim voldoende bakkwaliteit. Om deze aanvoer te vergroten is een vroegtijdige inschatting van de bakkwaliteit van de tarwe nodig. Bekend is dat in jaren met minder gunstige teeltomstandigheden de bakkwaliteit tegen kan vallen. De invloeden van het weer, bodem, bemesting en gewasbescherming op de bakkwaliteit van tarwe worden daarom binnen dit project onderzocht. Ook wordt bekeken hoe dit zich verhoudt tot het beschikbare rassenpakket.
Proteomics onderzoek: richt zich op de eiwitsamenstelling van de graankorrel en vormt een verfijning van de ‘uniforme kwaliteitsbeoordeling’. Deze samenstelling wordt beïnvloed door diverse factoren, zoals het ras (genetische invloed) en weersomstandigheden tijdens het rijpen. Ook is bekend dat enzymatische processen bij het optreden van schot (kiemen van graan in de aar door natte oogstomstandigheden) grote invloed hebben.
Vergroten duurzaamheid teelt: bij telers leven veel vragen over bemesting en gewasbescherming. De Europese aanpak voor het leveren van duurzame voeding, de Farm to Fork-strategie, streeft naar vermindering van inputs en verlaging van emissies. De sterk gewijzigde prijsniveaus van minerale meststoffen vraagt om onderzoek naar alternatieve bemestingssystemen en de effecten daarvan op de kwaliteit van baktarwe in nauwe samenhang met de N-efficiency (hoe efficiënt is de beschikbare stikstof) van rassen. Ook de verkleining van het gewasbeschermingsmiddelenpakket dwingt tot aangepaste beheersstrategieën zonder dat dit een negatieve impact heeft op de kwaliteit van baktarwe. Bij de optimalisatie van de teelt wordt ook de economische component meegenomen. Dit moet leiden tot een betere, duurzame en constantere bakkwaliteit van Nederlandse tarwe om de voedselzekerheid én duurzaamheid van deze belangrijke voedselcomponent (aanbevolen door het Voedingscentrum) te vergroten.
Project-team
Erik Reijnierse
projectleider (WUR -OT)
Peter Weegels
(Food Chemistry)
Twan America
(Bioscience)
Mark Marshanden
(WeCR)
Ruud Timmer
(WUR-OT)
Kees Meesters
(WUR-OT)
Partners
NBC
Deelnemende partijen: BO Akkerbouw, Plantum, DSV-Zaden, Limagrain, RAGT, Saaten-Union, Semundo, Strube, Syngenta, Van der Bilt Zaden en Vlas, Wiersum Plantbreeding, Het Comité van Graanhandelaren, Agrifirm, CZAV, Van Iperen, Dossche Mills, Royal Koopmans en de bakkerijsector (NBC, NVB en NBOV).
Laatste nieuws
Uit onderzoek van Wageningen University & Research (WUR) blijkt dat het aandeel Nederlands baktarwe in onder andere brood de komende jaren kan groeien. Twan America, onderzoeker bij Wageningen Plant Research, onderdeel van WUR, ziet kansen (april 2024).
Tijdens de Themadag Granen in 2022 tekenden de ruim 150 deelnemers de Intentie van Nijkerk: Wij gaan voor eigen graan. Als vervolg hierop startte in 2023 de PPS Nederlandse Baktarwe. Tijdens de Themadag Granen 2024 gaf projectleider Erik Reijnierse een update na één jaar onderzoek.
Het natte voorjaar, storm Poly en de vele buien in juli en augustus zorgen voor de nodige uitdagingen in de kwaliteit van Nederlands tarwe. (okt. 2023)
Mirjam Kortekaas (directeur van het Nederlands Bakkerij Centrum) en André Hoogendijk (directeur van de Brancheorganisatie Akkerbouw) geven een toelichting op dit nieuwe ketenproject.
