Zwarte vlekkenziekte peen: een ongrijpbaar probleem
Volledig onderzoeksrapportZwarte vlekkenziekte peen: een ongrijpbaar probleem
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Wageningen UR en Louis Bolk Instituut
Locatie: n.v.t.
Periode: 2007
Gefinancierd door: n.v.t.
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: n.v.t.
Betrouwbaarheidsscore:
Niet van toepassing
Zwarte vlekkenziekte in peen is een ongrijpbare ziekte. Het kan opduiken nadat peen uit de koude bewaring komt. In een bioKennis-bericht wordt informatie gegeven over het effect van uitgangsmateriaal, resistenties, teelt en bewaring op het voorkomen van zwarte vlekkenziekte.
Conclusies
- Zwarte vlekkenziekte is het resultaat van een complex van vijf schimmels met elk eigen kenmerken.
- Schimmel Alternaria radicina kan via het zaad verspreid worden en bestreden middels warm water behandeling.
- Er is genetica bekend die een gedeeltelijke resistentie tegen drie schimmels kan brengen.
- Een rotatie van een op zes is niet voldoende om de schimmels te voorkomen.
- Beste is om onder koude omstandigheden een goed afgerijpt gewas te rooien.
- Langzaam koelen zorgt voor minder risico op infectie, maar dit geldt niet voor de ziekte Chalara elegans.
Samenvatting
Zwarte vlekkenziekte in peen is een ziekte die onverwacht kan bovenkomen wanneer peen in de koude bewaring zit. Peen gaat gezond de cel in en als hij eruit gehaald wordt komen de zwarte vlekken tevoorschijn. De ziekte wordt veroorzaakt door een complex van vijf verschillende soorten schimmels. In 2005 had 10% van de oogst last van zwarte vlekkenziekte.
Lees meer
Uitgangsmateriaal
Gebleken is dat lichte infecties van peenzaad met de schimmel Alternaria radicina kunnen resulteren in ongemerkte verspreiding van de ziekte in peen en uiteindelijk tot zwarte vlekkenziekte na de bewaring. Vliegen kunnen de besmetting overbrengen op bloeiende planten. Een biotoets is beschikbaar om te testen of- en hoe sterk een partij zaad besmet is. Een besmette partij zaad kan vervolgens behandeld worden met warm water.
Resistente rassen
Veredeling van nieuwe rassen kan het risico op zwarte vlekkenziekte verlagen. Zo zijn er resistenties tegen Alternaria radicina, Rhexocercosporidum carotae en Mycocentrospora acerina gevonden, welke door veredelingsprogramma’s ingekruist kunnen worden. Helaas zijn de resistenties niet volledig.
Teelt
Gewasrotatie heeft een beperkt effect, een rotatie van een op zes is niet voldoende om de bodemgebonden schimmels buiten de deur te houden. Oogstomstandigheden hebben invloed op de ziekte. Het beste is om te oogsten bij lage temperatuur, koude grond en goed afgerijpte peen.
Bewaring
Bij het bewaren kan de partij het beste langzaam teruggekoeld worden tot net boven nul. Op die manier kan er dan een beschermend laagje rondom beschadigde cellen opgebouwd worden. In dat geval krijgt echter Chalara elegans wel de kans zich te ontwikkelen.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gewasopbrengst
De informatie in dit bericht kan helpen om meer inzicht te krijgen in zwarte vlekkenziekte in peen. Hierdoor kan een betere kwaliteit peen verkregen worden na bewaring.
Betrouwbaarheidsscore:
Geen betrouwbaarheidsscore omdat het gaat om literatuuronderzoek.
