In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd, in herhalingen en statistisch onderbouwd. Het onderzoek is zeer betrouwbaar.
De mogelijkheden van diverse rassen van zomer- en winterveldbonen, en van blauwe en witte lupine als eiwitgewas zijn onderzocht. Voor winterveldbonen had het Duits ras Hiverna de hoogste eiwitopbrengst. Het ras LG Cartouche scoorde bij de zomerveldbonen. Bij lupine werd de hoogste opbrengst gehaald door een nieuw Frans ras Sulimo, met 3.8 t/ha.
Conclusies
Verdere veredeling van winterveldbonen op het gebied van winterhardheid is noodzakelijk.
Onder strenge winteromstandigheden heeft het Duitse winterveldboonras Hiverna de voorkeur.
Het Franse lupineras Sulimo heeft het potentieel van hoge opbrengst en een hoog eiwitgehalte bij een warme en droge zomer.
Gewasbescherming in de veldbonen heeft niet geleid tot een hogere opbrengst dan de teelt zonder gewasbescherming.
Toepassing van herbiciden in de teelt van winterveldbonen kan de teelt negatief beïnvloeden.
Opbrengst zomerveldbonen gaf in de warme en droge zomer van 2018 duidelijk verschillen tussen zand en klei.
Samenvatting
Het Louis Bolk Instituut heeft in het kader van het BO-project Kansrijke Eiwitgewassen en het EU-project Protein-2-Food in 2018 veldproeven uitgevoerd op 4 locaties: Oostwold en Lelystad (zeeklei), Bellingwolde (zand) en Klazienaveen (dalgrond). In totaal werden 6 rassen winterveldboon, 8 rassen zomerveldboon, 6 rassen witte lupine en 4 rassen blauwe lupine getest.
Lees meer
Extreme droogte voor zomerveldbonen
De zomerveldbonen haalden op de kleigrond een goede opbrengst, gemiddeld 6.5 t/ha in Lelystad en 6.1 t/ha in Oostwold. Op de zandgrond hadden de zomerveldbonen last van de extreme droogte, waardoor de opbrengst op gemiddeld 3.1 t/ha uitkwam. Eiwitgehalten in zomerveldboon varieerden in 2018 van 27.8 tot 34.3% (in DS), en eiwitopbrengsten lagen tussen 331 en 1.975 kg eiwit/ha.
Winterhardheid bij veldbonen
Voor de winterveldbonen op de locaties in Noord-Nederland was het seizoen 2017-2018 een test in winterhardheid, met twee vorstperiodes, waarbij de laatste samenging met natte bodemomstandigheden en een harde wind, relatief laat aan het einde van de winter. Het Duitse ras Hiverna en het Franse ras Diva waren duidelijk beter winterhard dan de Engelse rassen Bumble, Tundra, Wizard en Honey. Hiverna scoorde ook goed voor de eiwitopbrengst.
Ziektedruk bij lupines
De lupines hadden in 2018 last van een hoge ziektedruk. Begin juni werd anthracnose in de proefvelden geconstateerd, maar dankzij de droogte bleven de gevolgen beperkt. De warme, droge zomer zorgde ervoor dat alle rassen relatief vroeg geoogst konden worden, met een gemiddelde opbrengst van 2.7 t/ha. De hoogste opbrengst werd gehaald door een nieuw Frans wit lupineras (Sulimo), met 3.8 t/ha. Het ras is echter relatief laat. Eiwitgehalten varieerden tussen 29.1 en 39.6 % eiwit (in DS), waarbij het hoogste eiwitgehalte in Sulimo werd gevonden.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten
direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik
van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een
korte toelichting.
Voedselveiligheid
Meer
Eiwitgewassen passen in de toenemende vraag door de veevoedersector naar GMO-vrij en lokaal geproduceerd eiwit. Mogelijkheden zijn er voor afname van peulvruchten voor menselijke consumptie. Dat sluit aan op de groeiende markt voor vegetarische producten. Daarnaast passen eiwitgewassen in de plannen van de EU onder meer voor vergroening binnen het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.
Kosten
Meer
Peulvruchten telen voor veevoer kan op dit moment in Nederland in veel gevallen maar moeilijk uit. Daar waar het lukt is er sprake van een korte keten met marktmeerwaarde voor de regionale oorsprong van het veevoer (o.a. lupinevarken). Naast deze korte ketens lijken de beste kansen op korte termijn te liggen bij de teelt van peulvruchten voor menselijke consumptie.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd, in herhalingen en statistisch onderbouwd. Het onderzoek is zeer betrouwbaar.
