Alternatieve strategie voor verboden zaadcoating in suikerbiet
Vergelingsziekte in suikerbieten. - Foto: Mark Pasveer
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Het onderzoek is eenjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten een statistische onderbouwing. Het is daarmee betrouwbaar.
Insectenbestrijding in suikerbiet door zaadcoating (met de werkzame stoffen imidacloprid en thiamethoxam) is vanaf eind 2018 verboden. Voor het bestrijden van aardvlooien, bietenkevers en luizen zijn nieuwe bestrijdingsstrategieën ontwikkeld. Een aantal chemische en groene gewasbeschermingsmiddelen, en een combinatie hiervan komen goed uit de bus.
Conclusies
Combinatie van het groene middel (kruidenconcentraat op waterbasis) met het chemische gewasbeschermingsmiddel (CEU-10202-N-1) is hoog effectief tegen aardvlooien, bietenkevers, bietenvlieg en zwarte bonenluis ( beh. 3)
Karate Zeon in combinatie met het chemische middel (CEU-10202-N-1) is een goed alternatief voor een hoge doding van insecten in suikerbiet (beh. 9)
Het chemische granulaat CORO2S is ook zeer effectief tegen aardvlooien, bietenkevers, bietenvlieg en zwarte bonenluis (beh. 10).
Ook goed (maar iets minder effectief) zijn oxamyl, de groene kruidenmiddelen en nagemaakte natuurlijke stof (beh. 2, 4 en 8).
Minste effectief zijn koolzaadolie, het groene middel (NUF2020-3) en de combinatie sinaasappelextract en zwavelmeststof (beh. 5, 6 en 11).
Plantenextracten in combinatie met uitvloeier en saponinen zijn een redelijk groen alternatief voor de doding van insecten in suikerbiet (beh. 7).
Samenvatting
Vergelingsziekte is een groot probleem in de suikerbietenteelt. Deze ziekte wordt veroorzaakt door drie soorten virussen. Bladluizen brengen deze virussen over. Ook vraat van bietenkevers en aantastingen van andere insecten zijn een groot probleem in suikerbiet.
Daarom is de beheersing van deze ziekte/plagen vooral gericht op een (vroege) bestrijding van bladluizen, bietenkevers en andere insecten. De vroege bestrijding werd in het verleden voornamelijk gedaan door zaadcoating. Met name vroege gewasbespuitingen konden hierdoor worden uitgespaard.
Omdat per eind 2018 deze zaadbehandelingen verboden zijn, worden er nu meer gewasbespuitingen verricht om de ziektes in suikerbiet de baas te blijven.
Lees meer
Doel van het project
Alternatieve strategieën ontwikkelen waarmee vergelijkbare resultaten worden gehaald als met zaadcoating (zowel chemische als groene middelen).
Proefopzet
Drie proefvelden verspreid over Nederland.
Wieringerwerf (NH), ras Maroon, ziektes bietenkever en aardvlooien.
Nieuwendijk (NB), ras Queena, ziektes aardvlooien, zwarte bonenluis en vergelingsziekte.
Elf verschillende spuitstrategieën en 1 onbehandeld:
Behandeling 2, 9 en 10 volledig chemisch.
Behandeling 3 helft chemisch, helft groen.
Behandeling 4, 5, 6, 7, 8, 12 volledig groen.
Behandeling 11 is een combinatie van groen en een bladmeststof.
Waarnemingen
Aantal planten met schade door bietenkever, aantal planten aangetast door aardvlooien, aantal bonenluizen per 10 planten, aantal eitjes van bietenvlieg per 10 planten.
Resultaten
Bij de drie proefvelden hebben alle 11 behandelingen (groen en chemisch) een dodingseffect op aardvlooien. De onbehandelde veldjes hebben significant meer aangetaste planten.
Bij proefveld 1 en 2 hebben alle 11 behandelingen (groen en chemisch) een dodingseffect op de bietenkever. De onbehandelde veldjes hebben significant meer aangevreten planten.
In proefveld 2 en 3 hebben 11 en 9 behandelingen (groen en chemisch) een dodingseffect op de zwarte bonenluis. De onbehandelde veldjes hebben significant meer luizen. Uitgezonderd in proefveld 3 bij behandeling 5 en behandeling 11.
In proefveld 2 is er geen significant verschil gemeten in het aantal eitjes van de bietenvlieg tussen de behandelingen en onbehandeld.
Op 3 augustus 2020 is in proefveld 3 (in NB) vergelingsziekte vastgesteld. Behandeling 2, 3, 8 en 9 hadden significant de laagste percentage aantastingen vergeleken met de controle-veldjes.
Op 29 mei 2020 zijn alleen in de onbehandelde veldjes van proefveld 3 groene perzikbladluizen gevonden (2 luizen per 25 planten).
Aanvullende informatie
Rapport: O20018 Onderzoek Effectiviteit Laag-risico Middelen als Vervanging voor de Zaadcoating met Neonicotinoïden. Jaarrapport 2020 BO Akkerbouw. Auteur: H.de Vries, Vertify, Zwaagdijk-Oost
Een omgebouwde bietenzaaimachine is gebruikt zodat tijdens het zaaien vloeibare producten en granulaten konden worden toegepast.
Bij proefveld 1 zijn de gewasbespuitingen gecombineerd met de onkruidbestrijding. Bij proefveld 2 en 3 niet.
Trekkerspuit met perslucht, spuitboom 6 meter, 12 doppen Lechler ID 120-03, 50 cm dopafstand, 300 liter water/ha.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten
direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik
van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een
korte toelichting.
Voedselveiligheid
Meer
Door het verbod op zaadcoating met de werkzame stoffen imidacloprid en thiamethoxam uit de groep van neonicotinoïden.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is eenjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten een statistische onderbouwing. Het is daarmee betrouwbaar.