Aanpak uienvlieg verbeteren door SIT en verhoging organische stof

Volledig onderzoeksrapport

Aanpak uienvlieg verbeteren door SIT en verhoging organische stof

Uienvlieg. - Foto: Mark Pasveer
Uienvlieg. - Foto: Mark Pasveer

Over Crkls

In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.


De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.


Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.


Meer over Crkls

Ga naar de inhoud

Onderzoeksinstituut: Wageningen University & Research

Locatie: Literatuuronderzoek

Periode: 2021

Gefinancierd door: BO Akkerbouw, TKI AgriFood (PPS Beter Bodembeheer)

Status onderzoek: Afgerond

Bodemsoort: Alle

Betrouwbaarheidsscore:

Niet van toepassing

Toelichting bekijken

Ja(a)r(en) van onderzoek:

1

2

3

4

4+

Statistische onderbouwing:

Geen statistische onderbouwing omdat het gaat om literatuuronderzoek.

Herhalingen:

Nee

Betrouwbaarheidsscore onderbouwing

Geen betrouwbaarheidsscore omdat het gaat om literatuuronderzoek.

De maden van de uienvlieg Delia antiqua veroorzaken grote schade in ui en prei. Vele soorten natuurlijke vijanden (loopkevers, kortschildkevers, weekschildkevers, sluipwespen) vreten of parasiteren eitjes en maden van de uienvlieg. Bij toepassing van de steriele insectentechniek (SIT) komen veel uienvlieg-eitjes niet uit. De plaagdruk van uienvlieg kan verlaagd worden door een combinatie van SIT en een optimalere plaagweerbaarheid van de bodem (door verhogen van het organische stofgehalte).

Conclusies

  • De Groene Vlieg biedt de methode SIT al meer dan veertig jaar aan en de werkwijze heeft zich ruimschoots bewezen.
  • De kortschildkever en de sluipwesp rapae parasiteren maden van de uienvlieg en zorgen voor een natuurlijke beheersing van de uienvlieg (en de kool- en bonenvlieg).
  • Door schoon oogsten kan preventief een uienvliegbesmetting worden voorkomen (waarbij geen beschadigde of zieke bollen (met Erwinia) in het perceel achterblijven).
  • Vruchtwisseling verlaagt de kans op schade. Het beste is vruchtwisseling op regionaal niveau.
  • Biologische bestrijding met Metarhizium en Beauveria afzonderlijk en in combinatie vermindert de uienvliegplaagdruk (in Canada reeds toegepast).
  • Biologische bestrijding met schimmelpathogeen muscae of met de nematode H. bacteriophora vermindert de uienvliegpopulaties.

Samenvatting

De uienvlieg komt in Nederland algemeen voor (twee tot drie generaties per jaar) en kan aanzienlijke schade veroorzaken in gewassen van het geslacht Allium. De schade kan oplopen van 50 tot 95%, doordat meerdere jonge planten wegvallen. In een groter gewas rotten de uienbollen of preiplanten weg of zijn misvormd.

De uienvlieg overwintert als pop in de bodem. De eerste vlucht is eind april, begin mei. Na een week zetten de vrouwtjes hun eitjes bij jonge plantjes in de grond af. De uitgekomen maden (larven) eten van de ondergrondse delen. De maden verplaatsen zich van plant naar plant en kunnen zo meerdere planten vernietigen.

De tweede vlucht uienvliegen is begin juli. Dan zitten de maden vooral in de bollen. De schade is dan minder.

Na de oogst kan een derde generatie zich vaak voltooien (op achterblijvende bollen) en een derde vlucht optreden. Of de poppen overwinteren in de grond en komen in het volgend voorjaar uit.

Aanvullende informatie

Artikel: Beheersing van bodemplaaginsecten via bodemgezondheidsmaatregelen
Een overzicht van de beschikbare kennis voor een selectie van akkerbouwgewassen met hun bijbehorende bodemplaaginsecten
Auteurs: K. van Rozen, H.F. Huiting, A.B. Allema, R.W.H.M. van Tol, J. Postma
Rapport WPR-1061 (2021). Dit rapport is gratis te downloaden op https://doi.org/10.18174/538253

Voor meer informatie: Begeleidende rapportage Schema Bodemplagen (2013) Y. T. Qiu, K. van Rozen, E. Raaijmakers, T. Everaarts, https://edepot.wur.nl/294276

De Steriele-Insecten-Techniek tegen de uienvlieg. T. Everaarts 2006
https://natuurtijdschriften.nl/pub/1011836/EB2006066001005.pdf

https://www.akkerwijzer.nl/artikel/374719-pak-de-uienvlieg-op-tijd-aan/

Impactscore

Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.

Betrouwbaarheidsscore:

Geen betrouwbaarheidsscore omdat het gaat om literatuuronderzoek.

Tags

Gewasbescherming

Uien

author_image

Auteur

Annelies Beniers