Bodem én plant voeden geeft de hoogste opbrengst
Volledig onderzoeksrapportBodem én plant voeden geeft de hoogste opbrengst
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Louis Bolk Instituut
Locatie: Lelystad
Periode: van 1999 tot 2019
Gefinancierd door: PPS Beter Bodembeheer
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Lichte zavel
Betrouwbaarheidsscore:
Voor een goede opbrengst op de lange termijn moet je in de plant én in de bodem investeren. Dit blijkt uit onderzoek van het Louis Bolk Instituut. Onderzoekers testten drie bemestingsstrategieën. Eén strategie was gericht op de plant, één op de bodem en één op zowel de plant als de bodem.
Conclusies
- Een combinatie van organische stof en direct beschikbare stikstof geeft een hogere opbrengst.
- Bemesting die alleen op de plant gericht is (drijfmest of NPK) geeft een dalende trend in opbrengst.
- Bemesting die alleen op de bodem gericht is (compost) geeft een dalende trend in opbrengst, behalve bij GFT-compost.
- Bij toename in beschikbare stikstof stijgt de uitspoeling veel harder dan de gewasopbrengst.
- Er is geen relatie tussen stikstofuitspoeling en neerslagoverschot aangetoond.
- Er is wél een relatie tussen stikstofuitspoeling en het aantal dagen dat er een groeiend gewas stond.
Samenvatting
De bemestingsproef van het Louis Bolk Instituut duurde 20 jaar: van 1999 tot 2019. Vanaf 2011 zijn groenbemesters opgenomen in de vruchtwisseling.
Lees meer
Opbrengst
De bemestingsstrategie die op de plant én op de bodem was gericht, liet een stijging in opbrengst zien. Na 20 jaar gaf dit gemiddeld 20% meer opbrengst dan de andere twee strategieën. Zelfs in jaren zonder bemesting. Alleen groencompost (gericht op de bodem) of alleen NPK (gericht op de plant) lieten de opbrengst dalen door de jaren heen.
N-uitspoeling
De bemestingsstrategie die de hoogste opbrengsten gaf (plant en bodem), gaf helaas ook de hoogste stikstofuitspoeling. Het gaat over de behandelingen ‘GFT+drijfmest’, en ‘potstalmest’. De gemiddelde stikstofuitspoeling was bij deze behandelingen 14,5 milligram per liter. Dat is boven de norm van 11,3 milligram.
Uitspoeling tegengaan met (vang)gewas
De stikstofuitspoeling fluctueerde opvallend veel door de jaren heen. Om dit te begrijpen, keken de onderzoekers naar neerslag, aantal dagen groeiend gewas, N-mineralisatie en N in de oogst. Ze vonden geen relatie met neerslag, maar wél met het aantal dagen dat er een groeiend gewas op het perceel stond. Opvallend was dat bij meer beschikbare stikstof in de bodem, de opbrengsten niet zo hard stegen. De uitspoeling wel. Dat duidt erop dat de opbrengst bij lagere N-niveaus al dicht bij de top zit. Alle extra stikstof spoelt dan uit.
Stikstofuitspoeling is dus bij te sturen met bemesting, maar uit dit onderzoek blijkt dat andere factoren, zoals vanggewassen of langere cycli ook een belangrijke rol spelen.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gezondheid bodem
Als je organische stof toevoegt, verhoog je de bodemgezondheid op lange termijn. Pas wel op met direct beschikbare stikstof, want dat spoelt uit.
Gebruik kunstmest
Volgens de resultaten leidt het gebruik van (alleen) kunstmest tot een daling in opbrengst.
Uitspoeling meststoffen
Meer bemesten (vooral met beschikbare stikstof en mineralen) heeft nauwelijks effect op de opbrengst, dus hoeft niet. Overweeg vanggewassen.
Gewasopbrengst
Het advies is een gecombineerde bemestingsstrategie voor een hogere en stabielere opbrengst.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd en in herhalingen. Het onderzoek is statistisch onderbouwd. Het onderzoek is zeer betrouwbaar.
